Ondernemers
Na aankomst van de eerste gastarbeiders ontstond direct behoefte aan producten uit het land van herkomst. Dat zette enkele immigranten aan om zelf een winkel te starten in levensmiddelen.
Amrino aan de Bemuurde Weerd Oostzijde was een van de eersten in Utrecht die een winkel opende. Die winkel bestaat nog steeds en is uitgegroeid tot Bourmana, een omvangrijke groothandel in meditterrane producten, inmiddels gevestigd in Nieuwegein.
In de wijken waar concentraties van gastarbeiders woonden zoals Lombok en Pijlsweerd ontstonden steeds meer winkels om hen te bedienen. Bekende 'etnische' winkelstraten zijn tot op de dag van vandaag de Kanaalstraat en de Amsterdamsestraatweg. Langzamerhand kwam er meer variatie in het winkelbestand, er kwamen kledingzaken, groenteboeren, slagers, bakkers, winkels voor huishoudelijke spullen, tapijtenhandels, gordijnenzaken, meubelzaken, reisbureau’s, juweliers, en kappers.
Tegenwoordig richten allochtone ondernemers zich niet meer alleen op de eigen groep maar steeds meer op het algemene publiek. Zo worden de verschillen met autochtoon ondernemerschap steeds kleiner. Zo vind je nu de kinderen van gastarbeiders als eigenaren van handelsfirma’s, schoonmaakbedrijven, ICT-bedrijven, belwinkels of in de makelaardij.
Mevlana Pazarı – Shoarma Mevlana
In 1980 opende de eerste Turkse groentezaak in Lombok haar deuren: Mevlana Pazarı. Musa Uz kocht het pand op de hoek van de Damstraat en Kanaalstraat. In Turkije verkocht hij op straat watermeloenen. Later begon hij met zijn oudste broer een levensmiddelenwinkel in Afyon, een westelijk gelegen provinciestadje. 
Na zijn militaire diensttijd werkte hij in Frankrijk en België. Tenslotte kwam hij terecht bij de UBO-bandenfabriek in Utrecht. Daar bleef hij zestien jaar.
"Drie broers van me werkten in een fabriek in Duitsland. Zij hebben me geld geleend om het pand te kopen. M’n vrouw en m’n zoon hielpen in de winkel. Ik werkte overdag bij de bandenfabriek en ’s avonds maakte ik schoon op het station. Tot ik duizelig werd in mijn hoofd en niet meer werken mocht."
Inmiddels is de winkel verbouwd tot shoarmazaak, gerund door jongste zoon Veysel.
Ali Yıldırım - stucadoor (Campus Talk)
Interview met Rachid el Morabet over zijn weg naar zijn eigen bakkerij en lunchroom.
De vader van Rachid is als gastarbeider naar Nederland gekomen. Later is zijn moeder ook naar Nederland gekomen voor gezinshereniging. Ze raakte in verwachting van Rachid, die tijdens de zomervakantie in Marokko werd geboren. Samen met z’n moeder bleef hij er wat langer en is hij later op 1-jarige leeftijd naar Nederland gekomen. Rachid is als enige van de 8 kinderen in Marokko geboren. De overgang was voor hem niet moeilijk omdat hij pas 1 jaar was toen hij naar Nederland kwam. Hij is hier opgegroeid en krijgt daardoor ook de normen en waarden van Nederland mee. Wel merkt hij een verschil door de vakanties die hij in Marokko doorbrengt, hij vindt de mensen daar socialer en opener. Rachid is heel vrij opgevoed. Zijn vader ging mee naar ouderavonden of de voetbalclub. Ook heeft hij hem geholpen met zijn huiswerk. Hij wist weliswaar niet zoveel als Rachid zelf maar zijn vader ging elke keer als hij huiswerk maakte wel bij hem zitten. Zijn vader vroeg bijvoorbeeld aan hem hoe de stelling van Pythagoras werkt. Aan zijn zus heeft hij veel steun gehad. Zelf heeft Rachid een dochtertje en een zoontje, die hij dezelfde opvoeding geeft als die hij heeft genoten.
Op school voelde Rachid zich compleet geaccepteerd. Dit komt doordat hij zich open opstelde zegt hij zelf. Op de basisschool had hij een lievelingsmeester, die op een leuke manier kon vertellen en dingen goed kon uitleggen. De juffen en meesters trokken anderen kinderen gelukkig niet voor omdat hij Marokkaans is.
Na de basisschool en middelbare school heeft hij nog veel cursussen gevolgd. Als eerste is hij begonnen een economische opleiding aan de Balans. Daarna volgde zijn middenstandsdiploma, de slagersvakschool, cursus etaleur, verkoopmanagement en van de keuringsdienst van waren. Daarnaast wilde hij ook nog extra geld verdienen. Als bijbaan heeft hij toen nog gewerkt als schoonmaker en als plukker in kassen in de Meern.
Het is wel gebleken dat Rachid een ondernemer is in hart en nieren. Hij wist van kleins af aan al dat hij een eigen winkel wilde beginnen. Hij is opgegroeid met het ondernemerschap, zijn broer had in 1973 al een eigen slagerij. Hij wist ook dat hij daar hard voor moest werken, Hij vond hierbij een grote steun in zijn buurman. Een van de belangrijke dingen die hij leerde was ‘discipline’. Hij is altijd door gegaan en had veel geduld. Je moet niet rekenen op snelle resultaten , maar stap voor stap een zaak opbouwen. Aan het begin heeft hij ook weinig vrije tijd gehad, elke vrije minuut stak hij in zijn bakkerij.
Zijn opleidingen hebben hem geholpen, want hij heeft nu een eigen bakkerij en lunchroom. Hij noemt het niet ‘zijn bakkerij’ want hij zoals hij zei ‘zonder mijn klanten kan ik dit niet doen’ . Hij is een team met zijn werknemers, en staat graag in de winkel. Zijn winkel heeft volgens hem echt een buurtfunctie en dat neemt hij erg serieus. Hij is erg betrokken met zijn klanten ‘als ik weet dat er bijvoorbeeld een klant van mij in het ziekenhuis ligt, ga ik even langs met een fruitmandje’. Hij probeert zoveel mogelijk verschillende groepen klanten te trekken. Niet alleen Marokkaanse maar ook Nederlanders of toeristen. Zijn ondernemerschap heeft niet alleen een zonnige kant, want het is hard werken. Hij is 7 dagen per week bezig met zijn zaak , en heeft al lang geen tijd meer gehad om met vakantie te gaan. Het heeft tevens ook een flinke duit gekost. Maar wat wel gebleken is, is dat Rachid erg optimistisch in het leven staat. Hij blijft nieuwe dingen proberen, en vindt altijd wel wat om te verbeteren aan zijn winkel. Kom gerust eens langs, iedereen en alle culturen zijn welkom. De winkel zit aan de Bemuurde Weerd Oostzijde in de buurt van de molen en de sluis in Utrecht.
